شعری از آقای ابراهیم وایقانپور

در شرح محله ماهمادی (محمودلو) از آقای ابراهیم وایقانپور نام برده و نوشته بودم که اوبه مطالعه تاریخ بسیار علاقمند است و طبع شعر دارد و غزلهای ترکی زیبایی می سراید. از او خواستم یکی از اشعارش را که بیانگر شیوه زندگی مردم وایقان در زمان سابق باشد برایم بفرستد. او خواهش مرا قبول کرد و چند قطعه شعر برایم فرستاد یکی از آنها را که برایم جالب بود در وبلاگ وایقان درج نمودم به شرح زیر:

عنوان شعر : بشر اوز وارلیقینی ووردی داشا چیخدی بوشا

1.      او تنور دولدی آنا اَرسین ایتیب سیـندی ماشا       

بشر اوز وارلیقینی ووردی داشا چیخدی باشا

2.      یاخشی خاطیر لی ییرام آخشام اِدَردین خمیری      

اَلی یَــردین سَـــن اونــی من دَه اِدَردیــم تما شا

3.      اوقدر یومـروق آتاردون خمیرین ســینه ســینه      

 من دییَردیم آناجان محشـــوراولوبسان ساواشا

4.      باسدوراردون خمیرین اوستونی سَن ای آناجان      

تاپدیاردون سَــن اُونی بیردَه اوباشـدان بو باشا

5.      مطبخی ســـیل ســوپور اِیلردون آنا تندیری دَه      

 سو سَــــپَردون حَیَطه بیرده او باشـدان بو باشا

6.      آتامــون آت سَـسـینه مَنــده قاچــاردیم قاپــی یا       

سَـنده تِزلیکله گَلَردون اوچوموز قارشی، قوشا

7.      آتامـون آلتینــا بیر نالچا ســالاردون اوتوســون      

چای توکَردون اونا سَن سویلییروک سـنده یاشا

8.      داها بیر چـای دا وِرَردون منه سَـــن ای آناجان      

دولی فنجانی توکَردون سَــن او باشدان داداشا

9.      من قاچاردوم گَتیرَم سرنیجی تا سوت ساغاسان     

سوت توکیلدیک جه اینَک دَن من اِدَردیم تماشا

10.  اَلـده پیمانــه نــی دولــدورمادا، دولدوردون آنـا      

من ایچَنـــده او ســــوتی ســـنده اِدَردیــن تماشا

11.  سو گُولونده یاشییان بیر سونالار تک یاشـادوخ      

هیچ اینانمازدیم آنا بیرگون اَلیم چیخســــا بوشا

12.  نــه گَلَــر باشــــی میـــزا گردش ایـــام چُــونَـــر      

بشر اوز وارلیقینی اَلدَن آتوب وورســـا داشا؟

13.  او زمان صدق و صداقت واریدی دادلی چورَک         

پلوی ایسـته مه دیک قربان اولـــوم دادلی آشا

14.  داهی داد دان دا، داماخدان دا، دوشوب نسل بشر    

نه تمدّنــدی که بــو باشــــیزی چـــالدی داشـــا

15.  اتمی کشـف ایـله دوک وحشــتی دنیانــی توتوب    

 اُوزاَلیی نَن بو بشــر ایستیـــــری قانـــه بولاشا

16.  نولـدی دوز عهـد، هانی پیمانیـنی ســیندیریـمیان     

هیــچ اینانــمام داخـی بو نسله فـــراغت یاراشا

17.  بشـــرین مَـن لیگیــنی اَلـدن آلانـدان بَــری ســی    

 گُور نه غــــوغا اِلی ییبدور بشــره حوقّا ماشـا

18.  نه گوزل سوی لی ییب او گِچمیش آتالار بیزه کی   

 گله جَک قاشیقووا هرنه کی سَن سالسـون آشا

19.  یازمـا وایقانــلی داخـی کهنـه لَــن افســـــانه لـَری    

بشـر اوز وارلیقینی ووردی داشا چیخدی بوشا

معنی بعضی از کلمات :

اَرسین در بیت اول نام وسیله ای است که با آن نان را از تنور در می آوردند و همچنین موقع هم زدن سمنو از آن استفاده می کنند.

در بیت ششم کلمه قارشی به معنای مقابل است.

در بیت ششم قوشا به معنی دوش به دوش است.

نالچا در بیت هفتم به معنای توشکچه است که روی فرش می اندازند و روی آن می نشینند.

سَرنیج در بیت نهم نام ظرفی است که شیر را به آن می دوشند.

در بیت یازدهم سونا نام پرنده ای است بسیار زیبا که در آذربایجان برای نامگذاری دختران نیز استفاده می شد.

داشا وورماق که در ابیات یک، دوازده و نوزده تکرار شده اصطلاحی است که فردی به علت کم کاری و بی برنامگی یا قمار، ثروت و دارایی خود را به باد دهد.

داماخ در بیت چهاردهم به معنی کام و ذائقه است

شَن در بیت هفدهم به معنی شادی، شادابی و خوشگذرانی است.

حوقّا ماشا در بیت هفدهم وسایل مصرف تریاک و مواد مخدر است.

در بیت هفدهم "مَن لیگینی یعنی منیت انسان

 در بیت هیجدهم مصرع دوم ضرب المثلی رایج است و کاربرد آن این است که هرکس نتیجه عمل خود را می بیند معادل آن در فارسی این است "هرکسی آن درود عاقبت کار که کشت."

وایقانلی در بیت آخر تخلص شاعر است.